in deze brochure legt Minka Dumont uit hoe creativiteit en creatieve denkvaardigheden een rol spelen in het onderwijs en wat dit kan betekenen voor het onderwijs aan (hoog)begaafde leerlingen. Ze gaat in op verschillende aspecten van creativiteit en geeft heel veel verschillende tips voor leraren en kinderen hoe die denk vaardigheden gestimuleerd kunnen worden in het onderwijs van alledag.
Martin van Rooij interviewde weer verschillende leraren en onderwijsbegeleiders over de manier waarop zij in hun dagelijkse praktijk de creatieve denkvaardigheden van begaafde leerlingen terugzien. Deze keer hebben we geen deepdives opgenomen, maar hebben we een link opgenomen naar twee van onze webinars die over creativiteit gaan. Dr. Denise Fleith is president van de World Council for Gifted and Talented Children. Als wetenschapper houdt zij zich onder andere bezig met onderzoek naar creativiteit en (hoog)begaafdheid.
n het schooljaar 2024-2025 organiseert het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid bijna elke maand een international webinar. Tijdens die webinars is Engels de voertaal. Deze webinars zijn bedoeld voor educatieve professionals en zorg- en hulpverleners die beschikken over een brede kennisbasis met betrekking tot hoogbegaafdheid, maar niet over de mogelijkheid beschikken om deel te nemen aan internationale in-person activiteiten zoals grote internationale congressen. Op 15 mei 2025 gaf Franzis Precke het webinar ‘A developmental perspective on giftedness: The Talent Development in Achievement Domains (TAD) Framework’.
In deze brochure over peuters met een ontwikkelingsvoorsprong geven en vragen we aandacht voor het gegeven dat er nu eenmaal kinderen zijn die al heel jong laten zien dat zij mogelijk kenmerken van een ontwikkelingsvoorsprong hebben en dat we door daarop aan te sluiten die ontwikkeling al voor de basisschool kunnen bevorderen.
We willen echter wel met klem benadrukken dat niet ieder kind die ontwikkelingsvoorsprong al heel vroeg laat zien. Dat komt omdat de omstandigheden waaronder kinderen groot worden per gezin verschillen en ook de invloed van kinderdagverblijf, gastouders en peuterspeelzaal heel groot is (Van Tricht, 2024). Aanleg en ontwikkeling hebben beide een grote invloed op wat je kunt zien.
Inhoud van deze brochure
In deze brochure bespreekt Ragnild Zonneveld eerst de achtergrondkennis: de ontwikkeling van peuters en jonge kinderen in het algemeen. Ook licht ze het begrip ontwikkelingsvoorsprong toe. Deze achtergrondkennis is van belang om de praktijk en uitdagingen van peuters met een ontwikkelingsvoorsprong te begrijpen: dit komt daarna aan bod. Ze kijkt naar het waarom en hoe van signaleren, observeren en testen. Ook bespreekt ze het belang van een uitdagende omgeving en wat daarin belangrijke aandachtspunten zijn. Ten slotte is er aandacht voor peuters in het onderwijs en in peergroups.
Deze brochure sluit aan op onze brochure Jonge kinderen met kenmerken van begaafdheid.
Video’s en praktische tips
De deepdives zijn deze keer verzorgd door Esther Grit en Liesbet Gommans. Esther gaat in op het aanbod dat in een peutergroep geboden kan worden. Liesbet Gommans bespreekt hoe je stimulerend kunt signaleren. Lilian van der Poel verzorgde concrete tips voor medewerkers op peuterspeelzalen en leraren groep 1-2; Esther Wanschers geeft tips voor medewerkers op consultatiebureaus.
Samenvatting, feiten en veelgestelde vragen
Op onze website vind je daarbij in de kennisbank ook een bestand met daarin 10 veelgestelde vragen (en antwoorden), een bestand met 10 feiten over slimme peuters, een snel leesbare samenvatting van de brochure en een korte animatievideo die je kunt delen met ouders en collega’s waarin we het thema uit de brochure in twee minuten toelichten.
In het schooljaar 2024-2025 organiseert het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid bijna elke maand een international webinar. Tijdens die webinars is Engels de voertaal. Deze webinars zijn bedoeld voor educatieve professionals en zorg- en hulpverleners die beschikken over een brede kennisbasis met betrekking tot hoogbegaafdheid, maar niet over de mogelijkheid beschikken om deel te nemen aan internationale in-person activiteiten zoals grote internationale congressen.
Op 17 april 2025 gaf Mat Fugate het webinar ‘ADHD, gifted girls and creativity’.
C. Matthew Fugate serves as Provost and Chief Academic Officer at Bridges Graduate School of Cognitive Diversity in Education. He received his doctorate in Gifted, Creative, and Talented Studies at Purdue University. Prior to this, he worked as an elementary teacher in the Houston Independent School District where he also served as a Gifted Coordinator and Magnet Coordinator. During this time, he received his Masters in Educational Psychology, Gifted Education from the University of Connecticut. His research has examined the relationship between working memory and levels of creativity in gifted students who also have characteristics related to ADHD. He has also examined the coping mechanisms of twice-exceptional girls in secondary school as they navigate both their academic studies and interpersonal relationships. Matthew is also part of a team looking at the benefits of the Total School Cluster Grouping model, a Javits Grant funded project. He has presented to parents, teachers, and schools across the United States and internationally on topics such as creativity, curriculum compacting, identification, twice exceptionality, underserved populations, and Total School Cluster Grouping. Matthew currently serves on the Board for the Texas Association for Gifted and Talented, and as the Publication Chair for the Special Populations Network and the Awards Co-Chair for the Research and Evaluation Network of the National Association for Gifted Children. Additionally, he serves as a reviewer for several journals, and is the Associate Editor of Teaching for High Potential. He has published several articles, book chapters, and been the co-author and co-editor of two books related to his work.
Vanuit de praktijk wordt veel gevraagd naar mogelijkheden tot uitwisseling met andere scholen en samenwerkingsverbanden. Niet alleen regionaal maar ook regio-overstijgende uitwisseling wordt veel gevraagd. Sinds begin 2025 zijn we daarom begonnen met het project ‘Gluren bij de buren’. Dit is een reeks themagebonden uitwisselingsessies waarin deelnemers met elkaar in gesprek gaan over wat voor hen werkt, wat er goed gaat en wat er lastig is. Er worden concrete tips gedeeld en kansen verkend van wat er nog meer mogelijk zou zijn.
In aansluiting op de 11 sessies die nu jaar online zijn georganiseerd, verzorgt het Landelijk Kenniscentrum Hoogbegaafdheid nu ook deze studiedag waarin we elkaar ook weer een keer persoonlijk kunnen ontmoeten. Ben je lid van een werkgroep hoogbegaafdheid of als specialist (hoog) begaafdheid (in het PO of in het VO)? Dan is deze dag wellicht iets voor jou.
Vorige week stond het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid op de NOT2025. We hebben mooie gesprekken met de deelnemers gevoerd. Daarnaast deelden we twee ‘kadootjes’ uit. Deze kun je hier downloaden.
OOk gaf Eleonoor van Gerven (programmamanager Kenniscentrum Hoogbegaafdheid) een lezing op de NOT2025, zij ging hierbij onder andere in op de tien principes voor professionele ontwikkeling in het onderwijs aan begaafde leerlingen.
In het schooljaar 2024-2025 organiseert het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid bijna elke maand een international webinar. Tijdens die webinars is Engels de voertaal. Deze webinars zijn bedoeld voor educatieve professionals en zorg- en hulpverleners die beschikken over een brede kennisbasis met betrekking tot hoogbegaafdheid, maar niet over de mogelijkheid beschikken om deel te nemen aan internationale in-person activiteiten zoals grote internationale congressen. Op 29 januari gaf Dr Michelle Ronksley-Pavia het webinar ‘Different Conceptualizations of Strength-Based Methodologies and Practices for Twice-Exceptional Neurodiverse Learners: Teacher and Family Perspectives’.
Dr Michelle Ronksley-Pavia will present one of her innovative research projects that explored the distinct ways parents, students, and educators conceptualise twice-exceptional learners’ strengths. Her findings reveal insightful contrasts—while teachers often focused on measurable academic achievements and classroom-oriented behaviours, parents and students identified broader cognitive traits, creative abilities, and intrinsic qualities. This webinar explores these different perspectives across academic, behavioural, emotional, and cognitive domains, examining how these varying viewpoints may impact educational approaches and student outcomes. Learn how understanding these different conceptualisations can potentially lead to more effective support strategies for neurodiverse twice-exceptional learners.
Over de spreker Dr Michelle Ronksley-Pavia is a Senior Lecturer in Special Education and Inclusive Education at Griffith University, Australia, where she directs the Graduate Certificate in Special Education program. An internationally recognised researcher in gifted education and twice-exceptionality, she brings over two decades of expertise in neurodiversity and exceptional learner populations. Her research focuses on understanding complex intersectionalities in twice-exceptional and multi-exceptional learners, with particular emphasis on underserved gifted populations and generative artificial intelligence (GenAI). As an Australian Delegate to the World Council for Gifted and Talented Children (WCGTC), she contributed to the development of Global Principles for Professional Learning in Gifted Education. Dr Ronksley-Pavia’s scholarly work spans empirical research, theoretical development, and practical applications in supporting diverse exceptional learners, reflected in her extensive publication record in international journals and books.
Herken je het dat school voor jou anders voelt dan voor anderen? Dat je brein 1000 ideeën per minuut bedenkt, maar je niet altijd weet hoe je ze kwijt kan? Misschien loop je tegen dingen aan waar niet iedereen begrip voor heeft, of heb je ideeën over hoe het beter kan. Misschien ga je op dit moment niet naar school omdat het onderwijs niet bij je past. Dit is je kans om mee te denken en je stem te laten horen!
We starten een online expertisegroep speciaal voor middelbare scholieren die hoogbegaafd zijn. Ook als je op dit moment niet naar school gaat, ben je van harte uitgenodigd.
Tijdens vijf online bijeenkomsten ga je in gesprek met andere jongeren en met de gespreksbegeleider vanuit het Kenniscentrum, Annelie Neuteboom, over onderwerpen die belangrijk zijn voor jou.
Denk bijvoorbeeld aan:
Hoe ga je om met uitdagingen op school en/of schoolstress?
(Hoe) blijf je gemotiveerd als het allemaal te makkelijk lijkt?
Hoe kan het onderwijs beter aansluiten op jouw talenten en behoeften?
Wat heb jij nodig van docenten en van je medeleerlingen?
Als je op dit moment niet naar school gaat: hoe is dat en wat zou je willen
m.b.t. school/leren?
Of andere onderwerpen die jij wilt bespreken!
Waarom meedoen?
Je ontmoet jongeren die jouw ervaringen begrijpen.
Je krijgt ruimte om je ideeën en perspectieven te delen.
Samen maken we impact en werken we aan verbeteringen in het onderwijs.
Hoe werkt het?
We komen vijf keer online bij elkaar, max anderhalf uur per keer. De bijeenkomsten zijn gepland op verschillende dagen en tijdstippen in de week. Als je er niet elke keer bij kunt zijn, is dat natuurlijk geen probleem. Je kunt gewoon meedoen vanuit huis, via een Teams/Zoom-linkje.
Wil je aan meerdere bijeenkomsten meedoen, dan moet je je daar apart voor aanmelden.
Data/tijden
Woensdag 19-3-2025 19:00 – 20:30 (online). Link: https://forms.gle/wqGnwitvvDZfVh1o7 Onderwerp: Communicatie met docenten en flexibiliteit van het onderwijs – organisatie (benaderingswijze van de leerling, toegankelijkheid bij vragen, mentorschap – invulling, separate rustige ruimte, speciale programma’s/projecten/trainingen (bijv. onderpresteren, faalangst))
Dinsdag 15-4-2025 16:00 – 17:30 (online) . Link: https://forms.gle/zAhYzaFJD6TPLuZz5 Onderwerp: Contact met medeleerlingen (behoefte aan peercontact?, organisatie/inhoud/activiteiten/onderwerpen, binnen school/bovenschools/buiten school?)
Dinsdag 13-5-2025 19:00 – 20:30 (online) . Link: https://forms.gle/e71YBiSLfHGaMmNz6 Onderwerp: Je prettig voelen op school (zien/gezien worden, je veilig voelen: wanneer wel/niet? Wat speelt daarbij mee?, door medeleerlingen, door docenten, door overig schoolpersoneel)
Donderdag 12-6-2025 16:00 – 17:30 (online) . Link: https://forms.gle/QcgT1gPJz4JTaLPw8 Onderwerp: door de groep te bepalen/verdieping op bovenstaande onderwerpen
Wil je meedoen?
Vul het formulier hierboven in. We hebben een beperkt aantal plekken, dus meld je snel aan! Doe mee en maak het verschil!
Afgelopen donderdag gaf Eleonoor van Gerven (programmamanager Kenniscentrum Hoogbegaafdheid) een lezing op de NOT2025, zij ging hierbij onder andere in op de toen principes voor professionele ontwikkeling in het onderwijs aan begaafde leerlingen. De principes geven een beschrijving van de wijze waarop leraren voorbereid kunnen worden op de ondersteuning van begaafde kinderen in hun klas, ongeacht de onderwijsomgeving waarin zij zich bevinden:
Gedifferentieerd aanbod
Evidence-based
Holistisch
Breed
Rechtvaardig
Alomvattend
Integraal
Doorlopend
Duurzaam
Empowerment
De principes zijn ontwikkeld door een commissie van wetenschappers en professionals uit de praktijk. Leden van de commissie zijn geselecteerd uit kandidaten die lid zijn van de World Council for Gifted and Talented Children (WCGTC). Elk lid van de commissie bood vanuit zijn eigen perspectief inzichten en ideeën.
Op 20 januari 2025 organiseerde het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid het webinar over Peergrouponderwijs. De spreker is Eleonoor van Gerven, programmamanager van het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid. In het panel zitten Rieke Huijgen (specialist begaafdheid en dubbel bijzondere leerlingen bij relevantebegeleiding.nl), Hannie Dierx (leraar, specialist hoogbegaafdheid bij RBOB de Kempen) en Cindy Floors (specialist begaafdheid Admiraal de Ruyterschool).
Peergrouponderwijs biedt mogelijkheden om het onderwijs aan leerlingen met kenmerken van begaafdheid passender te maken. Dat kan zowel in kleine clustergroepjes binnen de reguliere groep als in een constructie waarin leerlingen voor een deel van de tijd deelnemen aan activiteiten buiten de reguliere groep. Er is ook sprake van peergrouponderwijs als leerlingen deelnemen aan voltijdsbegaafdheidsonderwijs. Ook dat kan voor sommige leerlingen een oplossing zijn. In dit webinar gaan we in op een aantal mogelijke perspectieven en kaders om peergrouponderwijs op te zetten en verkennen we hoe de visie op begaafdheid mede van invloed kan zijn op de opzet, organisatie en selectie van leerlingen die aan peergrouponderwijs deelnemen.
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's op deze site verwerken. Als je geen toestemming geeft of uw toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door je Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een site of over verschillende sites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
