Differentiatie – Vincent Grit – Belang van succeservaringen

Vincent Grit is getrouwd, vader van drie hoogbegaafde kinderen en docent Engels in het voortgezet onderwijs. Vanaf het begin van zijn onderwijsloopbaan probeert hij elke leerling in de leerstand te krijgen. Het standaard aanbod is voor veel leerlingen hierin voldoende, maar dan blijft er een groep over die extra ondersteuning of uitdaging nodig heeft om succeservaring op te doen.

In zijn onderzoek voor de master Leren & Innoveren richtte hij zich op differentiëren op niveau, om tegemoet te komen aan verschillen in leertempo. Sindsdien is differentiëren geen optie maar een must, óók voor cognitief sterke leerlingen.

In een aantal video’s vertelt Vincent over zijn ervaringen. Het hoofdthema van deze interviews met Vincent is ‘Differentiatie op het VO’:

  • Even voorstellen
  • Herkenning
  • Het belang van differentiatie en succeservaringen op het VO

Wat verstaan we onder… peergrouponderwijs?

Het woord peergroep verwijst naar een groepssamenstelling waarin leerlingen van een vergelijkbaar ontwikkelingsniveau zijn geplaatst zonder dat dit direct iets zegt over de fysieke organisatievorm. Je kunt spreken over peergroeponderwijs:

  • als een groepje leerlingen binnen een reguliere groep die op hetzelfde niveau van bijvoorbeeld rekenen, lezen of aardrijkskunde samen instructie krijgen, samenwerken en leren,
  • of als het een groep leerlingen betreft met een vergelijkbaar ontwikkelingspotentieel die samen onderwijs krijgen aangeboden,
  • of als het leerlingen betreft met vergelijkbare belangstellingen,
  • of als het leerlingen betreft met vergelijkbare educatieve behoeften waar op een vergelijkbare manier opgereageerd kan worden.

Elke peergroep kan dus verschillen van leerlingpopulatie, organisatievorm en doelstellingen. Daardoor zijn niet alle peergroeps vergelijkbaar. De organisatievorm van de peergroep hangt af van de functie en van de bredere context waarin het aanbod wordt georganiseerd. Als binnen de reguliere groep een aangepast leerstofaanbod en een andere pedagogisch-didactische aanpak niet of moeilijk te verwezenlijken is, dan is peergroeponderwijs buiten de reguliere groep een goed alternatief.

Wat verstaan we onder… divergente differentiatie?

Bij divergente differentiatie wil je van optimale leermogelijkheden voor alle leerlingen scheppen. Dit kan door het onderwijs af te stemmen op de behoeften en mogelijkheden van elk kind, bijvoorbeeld door leerstof op maat te bieden of in te spelen op verschillen in leertempo, leervoorkeuren, leerpotentieel en interesses. Bij divergente differentiatie kunnen leerlingen met kenmerken van begaafdheid werken aan complexere leerdoelen, andere type opdrachten of leervragen, waardoor zij uitgedaagd worden en gemotiveerd blijven om te leren. Hiervoor is het niet altijd nodig om het hele curriculum, alle opdrachten of lesmaterialen te veranderen. Zo kan er bijvoorbeeld gewerkt worden met specifieke vormen van feedback met variatie in complexiteit en niveau, gevarieerd worden in de mate van zelfstandigheid waarmee leerlingen aan een taak werken of gedifferentieerd worden in de mate van inhoudelijke verdieping.

Wat verstaan we onder… convergente differentiatie?

Bij convergente differentiatie streef je ernaar dat alle leerlingen de minimale leerdoelen behalen. Dat wil zeggen dat er op een bepaalde hoogte een ‘lat’ wordt gelegd waar alle leerlingen aan zouden moeten voldoen. Dat gaat echtervaak ten koste van de tijd en aandacht voor leerlingen met kenmerken van begaafdheid. Onderzoek van Van den Berg uit 2018 toont aan dat deze leerlingen door convergente differentiatie worden afgeremd in leertempo en ontwikkelpotentieel. Hornstra en anderen constateren dat dit nadelige gevolgen heeft voor hun schoolprestaties, motivatie en schoolgerelateerd welbevinden.

Registratie webinar Peergrouponderwijs

Op 20 januari 2025 organiseerde het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid het webinar over Peergrouponderwijs. De spreker is Eleonoor van Gerven, programmamanager van het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid. In het panel zitten Rieke Huijgen (specialist begaafdheid en dubbel bijzondere leerlingen bij relevantebegeleiding.nl), Hannie Dierx (leraar, specialist hoogbegaafdheid bij RBOB de Kempen) en Cindy Floors (specialist begaafdheid Admiraal de Ruyterschool).

Peergrouponderwijs biedt mogelijkheden om het onderwijs aan leerlingen met kenmerken van begaafdheid passender te maken. Dat kan zowel in kleine clustergroepjes binnen de reguliere groep als in een constructie waarin leerlingen voor een deel van de tijd deelnemen aan activiteiten buiten de reguliere groep. Er is ook sprake van peergrouponderwijs als leerlingen deelnemen aan voltijdsbegaafdheidsonderwijs. Ook dat kan voor sommige leerlingen een oplossing zijn. In dit webinar gaan we in op een aantal mogelijke perspectieven en kaders om peergrouponderwijs op te zetten en verkennen we hoe de visie op begaafdheid mede van invloed kan zijn op de opzet, organisatie en selectie van leerlingen die aan peergrouponderwijs deelnemen.

Brochure Ouder zijn van een hoogbegaafd kind: opvoeden, ondersteuning en onderwijs

In de multimediale brochures van het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid belichten we telkens een ander thema. Het centrale thema van deze multimediale brochure is het ouder zijn van een hoogbegaafd kind: opvoeden, ondersteuning en onderwijs.

In deze brochure komt een heel diverse groep van auteurs aan het woord, die ieder vanuit hun eigen perspectief een bijdrage hebben geleverd. Sommige thema’s die nu aan bod komen, hebben ook al een ‘eigen’ brochure gehad, of zullen we in de toekomst uitgebreider aansnijden.
We hopen dat we door deze verschillende thema’s en invalshoeken een bijdrage kunnen leveren voor ouders en onderwijs- en zorgprofessionals wat betreft de opvoeding van en het onderwijs aan kinderen met kenmerken van begaafdheid. In deze brochure hebben de auteurs net als anders van een grote diversiteit van bronnen gebruikgemaakt.

Sommige bronnen hebben een wetenschappelijke achtergrond, andere bronnen hebben een meer praktijkgerichte achtergrond. De informatie uit deze brochure heeft daarmee wortels in de wetenschap en in de praktijk. En de lezer zal ontdekken dat er vele perspectieven naast elkaar bestaan.

Artikelen

  • Het kiezen van een goede school
  • Het belang van een goede samenwerking
  • Wanneer trek je aan de bel?
  • Onderzoek bij vermoeden van hoogbegaafdheid
  • Wel of niet naar de plusklas
  • Het belang van peercontacten voor ouders van begaafde kinderen
  • Aandacht voor de voorsprong
  • Samenwerking vanuit Gezin Centraal
  • De start van een zoektocht naar passend onderwijs!
  • Alleen ga je sneller, maar samen kom je verder
  • Samen een plan maken, samen doen
  • Mijn kleinkind is hoogbegaafd!
  • Koepel Hoogbegaafdheid

Publicatie

Print of lees online

De multimediale brochures van het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid kun je zowel printen als online lezen.
Wanneer je een print maakt van de brochure, kun je de video’s bekijken door met je mobiele telefoon of tablet de QR-code van de video te scannen. Je vindt alle video’s ook online in onze Kennisbank. Wanneer je kiest voor online lezen en video’s bekijken vind je alle informatie (artikel, tips en video’s) bij elkaar in de multimediale brochure.

Ouders – Esther Grit: ervaringen met het onderwijs

Esther Grit is getrouwd en moeder van drie hoogbegaafde kinderen. De middelste heeft vanaf het begin moeite gehad met school en tussen 2020 en 2022 thuisgezeten. Met ondersteuning en jeugdhulp hebben ze als gezin weer toegewerkt naar terugkeer naar school en de middelste gaat sinds 2023 weer volledig naar school. Hiervoor moesten ze uitwijken naar een andere regio om passend onderwijs te vinden.

Esther heeft zelf in de jeugdhulpverlening en kinderopvang gewerkt. Nu heeft ze als specialist ontwikkelingsvoorsprong en hoogbegaafdheid haar eigen praktijk in Kampen: Kiene Kids. In 2024 kwam haar eerste boek uit: Mijn kind heeft haast.

In een aantal video’s vertelt Esther over haar ervaringen. Het hoofdthema van deze interviews met Esther is ‘Als uitval dreigt’:

  1. Even voorstellen
  2. Ervaringen met het onderwijs
  3. De uitdaging als ouders
  4. Welke signalen moet je als ouder serieus nemen?
  5. Wat is belangrijk in dit proces?

Ouders – Esther Grit: even voorstellen

Esther Grit is getrouwd en moeder van drie hoogbegaafde kinderen. De middelste heeft vanaf het begin moeite gehad met school en tussen 2020 en 2022 thuisgezeten. Met ondersteuning en jeugdhulp hebben ze als gezin weer toegewerkt naar terugkeer naar school en de middelste gaat sinds 2023 weer volledig naar school. Hiervoor moesten ze uitwijken naar een andere regio om passend onderwijs te vinden.

Esther heeft zelf in de jeugdhulpverlening en kinderopvang gewerkt. Nu heeft ze als specialist ontwikkelingsvoorsprong en hoogbegaafdheid haar eigen praktijk in Kampen: Kiene Kids. In 2024 kwam haar eerste boek uit: Mijn kind heeft haast.

In een aantal video’s vertelt Esther over haar ervaringen. Het hoofdthema van deze interviews met Esther is ‘Als uitval dreigt’:

  1. Even voorstellen
  2. Ervaringen met het onderwijs
  3. De uitdaging als ouders
  4. Welke signalen moet je als ouder serieus nemen?
  5. Wat is belangrijk in dit proces?

Ouders – Esther Grit: wat is belangrijk in dit proces?

Esther Grit is getrouwd en moeder van drie hoogbegaafde kinderen. De middelste heeft vanaf het begin moeite gehad met school en tussen 2020 en 2022 thuisgezeten. Met ondersteuning en jeugdhulp hebben ze als gezin weer toegewerkt naar terugkeer naar school en de middelste gaat sinds 2023 weer volledig naar school. Hiervoor moesten ze uitwijken naar een andere regio om passend onderwijs te vinden.

Esther heeft zelf in de jeugdhulpverlening en kinderopvang gewerkt. Nu heeft ze als specialist ontwikkelingsvoorsprong en hoogbegaafdheid haar eigen praktijk in Kampen: Kiene Kids. In 2024 kwam haar eerste boek uit: Mijn kind heeft haast.

In een aantal video’s vertelt Esther over haar ervaringen. Het hoofdthema van deze interviews met Esther is ‘Als uitval dreigt’:

  1. Even voorstellen
  2. Ervaringen met het onderwijs
  3. De uitdaging als ouders
  4. Welke signalen moet je als ouder serieus nemen?
  5. Wat is belangrijk in dit proces?

Ouders – Esther Grit: Welke signalen moet je als ouder serieus nemen?

Esther Grit is getrouwd en moeder van drie hoogbegaafde kinderen. De middelste heeft vanaf het begin moeite gehad met school en tussen 2020 en 2022 thuisgezeten. Met ondersteuning en jeugdhulp hebben ze als gezin weer toegewerkt naar terugkeer naar school en de middelste gaat sinds 2023 weer volledig naar school. Hiervoor moesten ze uitwijken naar een andere regio om passend onderwijs te vinden.

Esther heeft zelf in de jeugdhulpverlening en kinderopvang gewerkt. Nu heeft ze als specialist ontwikkelingsvoorsprong en hoogbegaafdheid haar eigen praktijk in Kampen: Kiene Kids. In 2024 kwam haar eerste boek uit: Mijn kind heeft haast.

In een aantal video’s vertelt Esther over haar ervaringen. Het hoofdthema van deze interviews met Esther is ‘Als uitval dreigt’:

  1. Even voorstellen
  2. Ervaringen met het onderwijs
  3. De uitdaging als ouders
  4. Welke signalen moet je als ouder serieus nemen?
  5. Wat is belangrijk in dit proces?