Ook in het schooljaar 2025-2026 organiseert het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid weer verschillende webinars. Op 30 september 2025 was het onderwerp ‘Signalering – Zoov+’.
Zoov+ is bedoeld om een snelle, objectieve signalering van cognitieve potentie voor de hele basisschool mogelijk te maken. Het betreft een digitale, adaptieve, non-verbale groepsscreening van 15 minuten. Leerlingen maken individueel een online test met ‘denkpuzzels’ die de algemene intelligentie in kaart brengen. De adaptieve opzet past zich aan het niveau van de leerling aan. Resultaten geven per leerling een indicatie van het cognitieve profiel (onderste 80%, bovenste 20% of bovenste 5%)). Schoolteams gebruiken de uitkomsten als startpunt voor gesprekken, observatie en eventueel vervolgonderzoek. De screener is taal- en cultuuronafhankelijk, en dus geschikt voor NT2-leerlingen.
Ben je lid van een werkgroep (hoog)begaafdheid binnen een samenwerkingsverband en wil je graag leren van hoe dingen in ander samenwerkingsverband zijn geregeld?
Het landelijk Kenniscentrum Hoogbegaafdheid (KCHB) organiseert ook dit schooljaar uitwisselingsbijeenkomsten onder de titel ‘Gluren bij de buren’. Elke uitwisselingssessie heeft een eigen thema. 30 oktober: inclusief onderwijs 8 december: het jonge kind 21 januari: versnellen 11 februari: sociale en emotionele ontwikkeling 9 maart: onderwijs en zorg 15 april: dubbel bijzonder 20 mei: peergrouponderwijs 8 juni: schoolaanwezigheid
Onderzoek toont aan dat er geen betekenisvolle verschillen bestaan tussen de hersenontwikkeling van jongens en meisjes. Verschillen in waarneembaar gedrag lijken eerder voort te komen uit de respons van de omgeving juist op basis van die culturele verwachtingen.
In deze brochure is de hoofdtekst geschreven door Maaike Goddijn en Annelies de Muijnck. Aan de hand van een metafoor over een bijenkorf en haar bewoners beschrijven de auteurs hoe er gedragsclusters te herkennen zijn in het gedrag van meisjes. Daarbij leggen ze de relatie met de theorie over leerlingen met kenmerken van (hoog)begaafdheid. De auteurs benadrukken dat uit deze beschrijvingen geen afvinklijstjes kunnen worden ontwikkeld waarmee leraren in de praktijk kunnen kijken of ze ‘zo’n leerling’ in de klas hebben. Wat ze wel zien is hoe het gedrag van al deze unieke meisjes al dan niet past bij wat er zoal van meisjes verwacht wordt in onze cultuur. Zo wordt ook zichtbaar hoe de verwachting van invloed is op wat we zien of juist niet zien.
De rol van de leraar
Daarmee wordt meteen duidelijk hoe belangrijk de rol van de leraar is. De verwachting die een leraar heeft van een leerling kleurt al op voorhand de blik waarmee naar een leerling wordt gekeken. Wie vooraf een te zeer dichtgetimmerd beeld heeft van ‘wat begaafdheid is’, staat niet meer open voor alle andere verschijningsvormen. Meer daarover in deze brochure. Uiteraard hebben we weer tips om te kunnen handelen en oplossingsgerichte vragen om nog eens gezond kritisch naar je handelen en je eigen aannames te kijken.
Video’s
In deze brochure is nog meer te vinden. Zo interviewden we weer verschillende leraren en onderwijsbegeleiders over de manier waarop zij in hun dagelijkse praktijk meisjes met kenmerken van begaafdheid herkennen, lesgeven en uitdagen. De interviews met Maaike Theunissen, Evelien Okkinga, Stefanie Idzinga-Rust en Jorien Dubbelman geven weer prachtige inkijkjes in de praktijk. Als redactie hopen we dat jij als je deze brochure leest, de interviews hoort en onze webinars bekijkt, geïnspireerd raakt om dingen in je eigen groep te proberen die activiteiten voor al je leerlingen toegankelijk maken. Wie weet herken je nog veel meer leerlingen met kenmerken van begaafdheid die je eerder nog niet zo had gezien.
Ook in het schooljaar 2025-2026 organiseert het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid weer verschillende webinars. Op 16 september 2025 was het onderwerp ‘Als de inspectie meekijkt’.
Om te voldoen aan de inspectie-eisen voor hoogbegaafde leerlingen, moeten scholen aantonen dat zij hun onderwijs afstemmen op deze doelgroep. Dat begint bij een analyse van de doelgroep zoals deze op school deelneemt. Vervolgens is er een rijk, kerndoeldekkend aanbod beschreven dat voldoende uitdaging biedt en aansluit bij het niveau en de onderwijsbehoeften van hoogbegaafden. De school moet zicht hebben op hun ontwikkeling en dit vertalen naar passende begeleiding, doelen en interventies. Belangrijk is dat er beleid en praktijk is waarin de instructie en verwerking worden aangepast, bijvoorbeeld door het stellen van hogere-orde-denkvragen of het samen leren werken aan bijvoorbeeld projecten. Extra aanbod en ondersteuning moeten concreet beschreven worden in beleid en leerlingdossiers. Het is belangrijk dat een school systematisch werkt aan onderwijsontwikkeling met een duidelijke visie, merk- en meetbare doelen en professionele reflectie. Monitoring van de kwaliteit van het onderwijs gebeurt op leerling-, team- en schoolniveau via cyclisch analyseren en evalueren (PDCA). Scholen zijn verplicht om aan te tonen dat gemaakte keuzes effectief zijn en bijdragen aan goed onderwijs voor élke leerling. Over de spreker
Katalin Kapteijns is werkzaam als hoofd onderwijs en kwaliteit bij een stichting voor primair onderwijs. Ze heeft brede ervaring in het primair onderwijs en in verschillende organisaties het kwaliteitsbeleid ontwikkeld. Als bestuurder van NTCN is zij daarnaast actief betrokken bij onderwijs aan kinderen met kenmerken van hoogbegaafdheid.
Elke leraar kan een leerling met kenmerken van (hoog)begaafdheid in de groep hebben. Als je daar nog niet eerder of nog niet zo vaak mee te maken hebt gehad, kan je dat best wat hoofdbrekens opleveren. Want hoe herken je nu kenmerken van begaafdheid? Hoe zijn die kenmerken dan van invloed op wat “jouw” leerling nodig heeft? Hoe zorg je nu dat je ook zonder allerlei ingewikkeld onderzoek kunt gaan inspelen op de educatieve behoefte van die leerlingen? Op deze gratis congresdag gaan we in op die vragen en helpen we om te verkennen wat jouw volgende stap in je professionalisering kan zijn om toch al snel ook voor deze leerlingen het verschil te kunnen maken.
in deze brochure legt Minka Dumont uit hoe creativiteit en creatieve denkvaardigheden een rol spelen in het onderwijs en wat dit kan betekenen voor het onderwijs aan (hoog)begaafde leerlingen. Ze gaat in op verschillende aspecten van creativiteit en geeft heel veel verschillende tips voor leraren en kinderen hoe die denk vaardigheden gestimuleerd kunnen worden in het onderwijs van alledag.
Martin van Rooij interviewde weer verschillende leraren en onderwijsbegeleiders over de manier waarop zij in hun dagelijkse praktijk de creatieve denkvaardigheden van begaafde leerlingen terugzien. Deze keer hebben we geen deepdives opgenomen, maar hebben we een link opgenomen naar twee van onze webinars die over creativiteit gaan. Dr. Denise Fleith is president van de World Council for Gifted and Talented Children. Als wetenschapper houdt zij zich onder andere bezig met onderzoek naar creativiteit en (hoog)begaafdheid.
n het schooljaar 2024-2025 organiseert het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid bijna elke maand een international webinar. Tijdens die webinars is Engels de voertaal. Deze webinars zijn bedoeld voor educatieve professionals en zorg- en hulpverleners die beschikken over een brede kennisbasis met betrekking tot hoogbegaafdheid, maar niet over de mogelijkheid beschikken om deel te nemen aan internationale in-person activiteiten zoals grote internationale congressen. Op 15 mei 2025 gaf Franzis Precke het webinar ‘A developmental perspective on giftedness: The Talent Development in Achievement Domains (TAD) Framework’.
In deze brochure over peuters met een ontwikkelingsvoorsprong geven en vragen we aandacht voor het gegeven dat er nu eenmaal kinderen zijn die al heel jong laten zien dat zij mogelijk kenmerken van een ontwikkelingsvoorsprong hebben en dat we door daarop aan te sluiten die ontwikkeling al voor de basisschool kunnen bevorderen.
We willen echter wel met klem benadrukken dat niet ieder kind die ontwikkelingsvoorsprong al heel vroeg laat zien. Dat komt omdat de omstandigheden waaronder kinderen groot worden per gezin verschillen en ook de invloed van kinderdagverblijf, gastouders en peuterspeelzaal heel groot is (Van Tricht, 2024). Aanleg en ontwikkeling hebben beide een grote invloed op wat je kunt zien.
Inhoud van deze brochure
In deze brochure bespreekt Ragnild Zonneveld eerst de achtergrondkennis: de ontwikkeling van peuters en jonge kinderen in het algemeen. Ook licht ze het begrip ontwikkelingsvoorsprong toe. Deze achtergrondkennis is van belang om de praktijk en uitdagingen van peuters met een ontwikkelingsvoorsprong te begrijpen: dit komt daarna aan bod. Ze kijkt naar het waarom en hoe van signaleren, observeren en testen. Ook bespreekt ze het belang van een uitdagende omgeving en wat daarin belangrijke aandachtspunten zijn. Ten slotte is er aandacht voor peuters in het onderwijs en in peergroups.
Deze brochure sluit aan op onze brochure Jonge kinderen met kenmerken van begaafdheid.
Video’s en praktische tips
De deepdives zijn deze keer verzorgd door Esther Grit en Liesbet Gommans. Esther gaat in op het aanbod dat in een peutergroep geboden kan worden. Liesbet Gommans bespreekt hoe je stimulerend kunt signaleren. Lilian van der Poel verzorgde concrete tips voor medewerkers op peuterspeelzalen en leraren groep 1-2; Esther Wanschers geeft tips voor medewerkers op consultatiebureaus.
Samenvatting, feiten en veelgestelde vragen
Op onze website vind je daarbij in de kennisbank ook een bestand met daarin 10 veelgestelde vragen (en antwoorden), een bestand met 10 feiten over slimme peuters, een snel leesbare samenvatting van de brochure en een korte animatievideo die je kunt delen met ouders en collega’s waarin we het thema uit de brochure in twee minuten toelichten.
In het schooljaar 2024-2025 organiseert het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid bijna elke maand een international webinar. Tijdens die webinars is Engels de voertaal. Deze webinars zijn bedoeld voor educatieve professionals en zorg- en hulpverleners die beschikken over een brede kennisbasis met betrekking tot hoogbegaafdheid, maar niet over de mogelijkheid beschikken om deel te nemen aan internationale in-person activiteiten zoals grote internationale congressen.
Op 17 april 2025 gaf Mat Fugate het webinar ‘ADHD, gifted girls and creativity’.
C. Matthew Fugate serves as Provost and Chief Academic Officer at Bridges Graduate School of Cognitive Diversity in Education. He received his doctorate in Gifted, Creative, and Talented Studies at Purdue University. Prior to this, he worked as an elementary teacher in the Houston Independent School District where he also served as a Gifted Coordinator and Magnet Coordinator. During this time, he received his Masters in Educational Psychology, Gifted Education from the University of Connecticut. His research has examined the relationship between working memory and levels of creativity in gifted students who also have characteristics related to ADHD. He has also examined the coping mechanisms of twice-exceptional girls in secondary school as they navigate both their academic studies and interpersonal relationships. Matthew is also part of a team looking at the benefits of the Total School Cluster Grouping model, a Javits Grant funded project. He has presented to parents, teachers, and schools across the United States and internationally on topics such as creativity, curriculum compacting, identification, twice exceptionality, underserved populations, and Total School Cluster Grouping. Matthew currently serves on the Board for the Texas Association for Gifted and Talented, and as the Publication Chair for the Special Populations Network and the Awards Co-Chair for the Research and Evaluation Network of the National Association for Gifted Children. Additionally, he serves as a reviewer for several journals, and is the Associate Editor of Teaching for High Potential. He has published several articles, book chapters, and been the co-author and co-editor of two books related to his work.
Vorige week stond het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid op de NOT2025. We hebben mooie gesprekken met de deelnemers gevoerd. Daarnaast deelden we twee ‘kadootjes’ uit. Deze kun je hier downloaden.
OOk gaf Eleonoor van Gerven (programmamanager Kenniscentrum Hoogbegaafdheid) een lezing op de NOT2025, zij ging hierbij onder andere in op de tien principes voor professionele ontwikkeling in het onderwijs aan begaafde leerlingen.
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's op deze site verwerken. Als je geen toestemming geeft of uw toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door je Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een site of over verschillende sites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
