Publicatie Hoogbegaafdheid in het VO

In de multimediale brochures van het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid belichten we telkens een ander thema. Het centrale thema van deze multimediale brochure is ‘Hoogbegaafdheid in het voortgezet onderwijs (vo)’.

Er zijn in het vo heel diverse initiatieven om aan te sluiten op de educatieve behoeften van leerlingen met kenmerken van begaafdheid. Daarbij zoeken vo-scholen naar kansen en mogelijkheden om binnen het concept van wat zijzelf als ‘goed’ onderwijs beschouwen ook voor de begaafde leerlingen het aanbod goed af te stemmen op wat dan nodig zou zijn.

Ontdekken wie je bent en/of zou kunnen of willen zijn, waar je talenten liggen en welke drempels je over moet om die doelen te bereiken, zijn even voorwaardelijk voor de cognitieve ontwikkeling van de leerling als het voeden van die cognitieve ontwikkeling is om die identiteit te ontwikkelen. Vanuit die gedachte hebben Chelsea O’Brien en Bart Smoors een artikel geschreven voor deze brochure.

Ophélie Desmet verzorgt in deze brochure een deepdive over de wetenschappelijke achtergronden van identiteitsontwikkeling. Zij doet dit door de theorie van Erikson toe te lichten en door aan te geven hoe voor elke fase van dat proces begaafdheid een rol kan spelen. Lilian Snijders verzorgt twee deepdives. De eerste is gericht op de overdracht tussen basisschool en voortgezet onderwijs. De tweede bijdrage gaat over de rol van executieve vaardigheden in het voortgezet onderwijs en waar we rekening mee kunnen houden waar het leerlingen met kenmerken van begaafdheid betreft.

De interviews zijn deze keer gericht op de risicofactoren die van invloed kunnen zijn op succesvol onderwijs. Wat draagt bij aan succes en wat is mogelijk van invloed als leerlingen zich niet zo succesvol ontwikkelen als eigenlijk wordt verwacht? De tips komen deze keer van Esther Wanschers en Evelien Okkinga. Esther Wanschers richt zich deze keer speciaal op wat leraren zelf direct kunnen doen. Evelien Okkinga laat zien hoe de warme overdracht vormgegeven kan worden en welke rol begaafde leerlingen daarin ook zelf kunnen spelen.

Publicatie

Print of lees online

De multimediale brochures van het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid kun je zowel printen als online lezen.

Wanneer je een print maakt van de brochure, kun je de video’s bekijken door met je mobiele telefoon of tablet de QR-code van de video te scannen. Je vindt alle video’s ook online in onze Kennisbank. Wanneer je kiest voor online lezen en video’s bekijken vind je alle informatie (artikel, tips en video’s) bij elkaar in de multimediale brochure.

Publicatie Schooluitval en thuiszitten

een ander thema. Het thema van deze tweede multimediale brochure (thema 8) is ‘Als school niet past: schooluitval en thuiszitten’. We denken vaak dat kinderen pas in het voortgezet onderwijs uitvallen, maar deze brochure maakt duidelijk dat dit echt niet het geval is. Bij sommige kinderen constateren school en/of ouders al op relatief jonge leeftijd dat het onderwijs niet past, of de leerling constateert dit zelf. De betrokkenen proberen dan vaak lange tijd om het onderwijs passend te maken.

Met deze brochure wil het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid bijdragen aan begrip voor de complexiteit van het probleem en zichtbaar maken dat preventie van schoolverlaten al heel vroeg in de schoolloopbaan van kinderen aandacht verdient. Passend onderwijs verzorgen is niet eenvoudig en het antwoord is niet gelegen in snelle interventies die voor elke leerling identiek zijn. Samen oog hebben voor de individuele match tussen de (hoogbegaafde) leerling en onderwijs en opvoeding en streven naar een systemische aanpak biedt de meest kansen op succes.

In de brochure behandelen we ‘schooluitval en thuiszitten’ in een artikel, geven we tips voor thuis, voor hulpverleners en voor maatwerk. Verder geven we je een aantal handige vragen voor kort na de instroom op het voortgezet onderwijs. Voor het opzetten van een goede samenwerking met alle betrokkenen (zoals onderwijs en jeugdhulp) kan het helpen samen het integratieformat in te vullen. In de video’s in deze brochure komen verschillende professionals en een ouder aan het woord die vanuit persoonlijk perspectief en vanuit hun persoonlijke (beroeps)situatie beschrijven hoe zij aankijken tegen het onderwerp.

Opmerking bij deze publicatie: Bij het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid zijn we ons er zeer van bewust dat jongeren heel goed voor zichzelf kunnen spreken en kunnen uitleggen waarom zij de school hebben ver- laten. Na overleg met diverse betrokkenen hebben we voor nu besloten om ethische redenen geen jongeren in de video’s op te nemen. Hoewel jongeren en hun ouders namelijk op dit moment ervan overtuigd kunnen zijn dat het goed is dat zij hun verhaal op video vertellen, kan hen dit mogelijk in hun latere leven op een bepaald moment benadelen. Dat willen we voorkomen. Op een later moment kan het zijn dat wij op een andere wijze dan op video betrokkenen aan het woord laten en dan zullen jongeren zeker aan het woord komen.

Publicatie

Print of lees online

De multimediale brochures van het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid kun je zowel printen als online lezen.

Wanneer je een print maakt van de brochure, kun je de video’s bekijken door met je mobiele telefoon of tablet de QR-code van de video te scannen. Je vindt alle video’s ook online in onze Kennisbank. Wanneer je kiest voor online lezen en video’s bekijken vind je alle informatie (artikel, tips en video’s) bij elkaar in de multimediale brochure.

Publicatie Jonge leerlingen met kenmerken van begaafdheid

In de multimediale brochures van het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid belichten we telkens een ander thema. Het thema van deze eerste multimediale brochure (thema 7) is jonge leerlingen met kenmerken van begaafdheid.

Als scholen willen inspelen op de educatieve behoeften van leerlingen met kenmerken van hoogbegaafdheid, is het relevant dat er vanaf het moment van instroom aandacht is voor wat deze leerlingen nodig hebben. Het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid wil graag bijdragen aan die aandacht voor deze doelgroep. Daarom staan in deze multimediale brochure jonge kinderen met kenmerken van begaafdheid centraal.

Het accent hebben we daarbij gelegd op de kleuterleeftijd. Het artikel in deze brochure gaat in op het goed ‘verstaan’ van gedrag, de educatieve behoeften van jonge leerlingen en de kansen voor betekenisvol handelen. Daarnaast staan in de brochure tientallen tips voor thuis, in de kinderopvang en op school. In de video’s in de brochure komen educatieve professionals en ouders aan het woord die vanuit persoonlijk perspectief en vanuit hun persoonlijke (beroeps)situatie beschrijven hoe zij aankijken tegen het onderwerp.

Publicatie

Print of lees online

De multimediale brochures van het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid kun je zowel printen als online lezen.

Wanneer je een print maakt van de brochure, kun je de video’s bekijken door met je mobiele telefoon of tablet de QR-code van de video te scannen. Je vindt alle video’s ook online in onze Kennisbank. Wanneer je kiest voor online lezen en video’s bekijken vind je alle informatie (artikel, tips en video’s) bij elkaar in de multimediale brochure.

Publicatie over onderpresteren

Ongeveer iedere maand behandelen we als Kenniscentrum Hoogbegaafdheid een nieuw thema, in de vorm van korte artikelen, verwijzingen naar verdiepende literatuur, praktijkvoorbeelden en inspirerende webinars. Het derde thema: onderpresteren.

Wat is dat precies, hoe kun je het herkennen, hoe kun je het voorkómen of verhelpen, waar moet je mee rekening houden en wat betekent dit voor de dagelijkse praktijk?

Vanuit het perspectief van de wetenschap, het perspectief van beleid en het perspectief van de praktijk wordt in deze brochure naar het thema gekeken.

Lees hier de publicatie

Publicatie over signaleren

Ongeveer iedere maand behandelen we als Kenniscentrum Hoogbegaafdheid een nieuw thema, in de vorm van korte artikelen, verwijzingen naar verdiepende literatuur, praktijkvoorbeelden en inspirerende webinars. Het derde thema: signaleren.

Hoe je kinderen onderwijs kunt bieden dat past bij hun behoeften begint bij vaststellen wat ze nodig hebben. Kinderen met kenmerken van (hoog)begaafdheid hebben specifieke behoeften. Hoe bepaal je wat deze zijn en waar let je op bij het signaleren van specifieke onderwijsbehoeften van (potentieel) hoogbegaafde leerlingen?

Lees hier de publicatie

Publicatie over versnellen

In opdracht van het ministerie van OCW ontwikkelt het Landelijk Kenniscentrum Hoogbegaafdheid onder andere een online kennisplatform, waar kennis over tal van thema’s rond (hoog)begaafdheid worden gebundeld, steeds vanuit drie perspectieven: wetenschap, beleid en praktijk. We behandelen een thema, in de vorm van korte artikelen, verwijzingen naar verdiepende literatuur, praktijkvoorbeelden en inspirerende webinars. Het eerste thema: versnellen. Wat is versnellen precies, werkt het ook en hoe breng je het op een goede manier in praktijk?

Omdat deze publicatie twee jaar oud is, kan het zijn dat sommige links in de publicaties niet meer werken. We gaan een nieuwe versie maken, deze zal waarschijnlijk begin 2026 verschijnen.

Lees hier de publicatie