Kansengelijkheid – Scaffolding

Bij scaffolding werk je met een didactiek die specifiek gericht is op het stapsgewijs ondersteunen van de leerling bij het verwerven en toepassen van kennis een vaardigheden. Het Engelse woord scaffold betekent letterlijk steiger. En elke steiger is, als het goed is, tijdelijk van aard. Elke keer als de leerling laat zien weer een stapje verder gekomen te zijn, kun je voor dat specifieke onderdeeltje de ondersteuning weer afbouwen.

Het kenmerk van een goede steiger is dat deze niet alleen ondersteuning biedt, maar dat die ondersteuning precies aansluit bij wat er nodig is. Dat begint bij het vaststellen van een beginsituatie: Wat weet de leerling en kan de ook leerling inzetten?

Vervolgens controleer je, of je het beroep dat de leerling op je doet, ook goed hebt begrepen. Dus als de leerling een vraag stelt, dan ga je na of dat ook echt de vraag is. Vervolgens kun je dan aan de hand van gerichte instructie, het stellen van handige denkvragen en het geven van feedback de leerling verder helpen in zijn leerproces. De laatste stap is dat je nagaat of de leerling ook echt uit de voeten kan met de kennis en vaardigheid die zo is ontwikkeld.

Kansengelijkheid – Stereotypen

Als we spreken over stereotypen dan verwijzen we eigenlijk naar breed gedragen opvattingen over de eigenschappen en gedrag van mensen.

Vaak zijn stereotypen ontstaan aan de hand van een enkele waarneming en groeien beelden die aldus ontstaan uit naarmate andere mensen zo’n beeld overnemen. Maar het gevaarlijke aan stereotyperingen is dat het helemaal niet zo hoeft te zijn dat de beelden ook echt kloppen met de eigenschappen en het gedrag van de totale groep die ermee beschreven wordt.

Zo wordt bij hoogbegaafde leerlingen vaak gezegd dat ze sociaal onhandig zijn, dat het leren hen vanzelf afgaat of dat ze allemaal zwakke executieve vaardigheden hebben. Maar wie objectief naar de doelgroep kijkt, zal ontdekken dat geen van deze eigenschappen gelden voor de hele doelgroep. Sterker nog voor géén van de genoemde eigenschappen is onomstotelijk bewezen dat ze gelden voor alle begaafden en evenmín is bewezen dat eventuele eigenschappen alleen veroorzaakt worden door de hoge intelligentie. Daarnaast zijn er evenveel kinderen die deze eigenschappen hebben zonder dat de ze hoogbegaafd zijn.

Denken in stereotypen kan kinderen onterecht in een positie brengen waarmee hen passend onderwijs wordt onthouden en daarmee wordt voor deze leerlingen de kansengelijkheid om tot leren te komen in gevaar gebracht.

Webinar Alle kansen om te leren. Kansengelijkheid en hoogbegaafd.

In het schooljaar 2023-2024 organiseert het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid een reeks webinars. De webinars hebben betrekking op de thema’s van de brochures die het Kenniscentrum uitbrengt. De webinars zijn, net als de brochures, bedoeld voor een breed publiek dat kennis wil maken met een specifieke thema.

Op 16 april 2024 vond het webinar Alle kansen om te leren! Kansengelijkheid en onderwijs aan leerlingen met kenmerken van begaafdheid plaats.

Gastspreker was Lineke van Tricht (Bureau Talent). Zij verzorgde de hoofdlezing. Panelleden waren Mirjam Mels (Directeur Beatrixschool Pendrecht), Erwin Dekker (Directeur Agnietenschool) en Han Elbers (Voorzitter college van bestuur VO Haaglanden).

Publicatie Kansengelijkheid: Alle kansen om te leren

In de multimediale brochures van het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid belichten we telkens een ander thema. Het centrale thema van deze multimediale brochure is ‘Kansengelijkheid’.

Het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid heeft als standpunt dat álle kinderen in Nederland, ongeacht hun afkomst (sociaal-economische status, huidskleur of migratieachtergrond) en/of hun capaciteiten het recht hebben om zich te kunnen ontwikkelen. Een vrije toegang tot passend onderwijs is daarvoor erg belangrijk. Daarmee neemt het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid stelling in de discussie over kansengelijkheid en passend onderwijs. Dat willen we ook met deze brochure duidelijk maken.

Publicatie

Print of lees online

De multimediale brochures van het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid kun je zowel printen als online lezen.

Wanneer je een print maakt van de brochure, kun je de video’s bekijken door met je mobiele telefoon of tablet de QR-code van de video te scannen. Je vindt alle video’s ook online in onze Kennisbank. Wanneer je kiest voor online lezen en video’s bekijken vind je alle informatie (artikel, tips en video’s) bij elkaar in de multimediale brochure.

Kansengelijkheid – Mijn culturele achtergrond en mijn rol als professional

Welke rol speelt de Marokkaanse achtergrond in het werken als professional voor Sima de Bruyn-Daoud? Als je het niet breed hebt, of je valt buiten de norm, word je gedwongen om creatief te zijn.

Martin van Rooij interviewt in deze video Sima de Bruyn-Daoud (Directeur Stichting iQ+) over het thema Kansengelijkheid.

Kansengelijkheid – De rol van de leraar en kansengelijkheid

Wat kunnen leraren zelf doen? Ga bij de binnenkomst van een kind in groep 1 met de ouders in gesprek over wat het kind al kan. Kun je kijken zonder vooroordeel?

Martin van Rooij interviewt in deze video Femke Hovinga (Directeur-eigenaar Expertisecentrum Hoogbegaafdheid Talentissimo en Ontwikkel- en onderzoeksorganisatie SCALIQ) over het thema Kansengelijkheid.

Kansengelijkheid – Wat kunnen we doen om kansenongelijkheid te verkleinen?

Zie je de noodzaak? Kun je in het klein het verschil maken? Het gaat om wat het kind nodig heeft. Kun je perspectief bieden? Heb je een breed aanbod? Geef kinderen de ervaring dat ze ergens goed in zijn.

Martin van Rooij interviewt in deze video Barbara Hent (Coördinator expertteam Dubbel bijzonder, SWV-PO in Amsterdam Diemen) over het thema Kansengelijkheid.

Kansengelijkheid – Wat kunnen leraren doen?

Hoe kun je de kansen voor alle kinderen optimaliseren? Een goede leraar maakt echt het verschil in een positief en veilig klimaat waarin de leerling een goede relatie opbouwt met de leraar. Heb je voldoende kennis over hoogbegaafdheid? En ben je pedagogisch-sensitief en responsief? Leg je de lat hoog genoeg?

Martin van Rooij interviewt in deze video Lector Goed Leraarschap, Goed Leiderschap Anouke Bakx (Fontys Hogeschool) over het thema Kansengelijkheid.

Kansengelijkheid – Durf geloof in potentie uit te spreken

Hoe kun je ook de non-verbale kwaliteiten van kinderen herkennen, als taal daarbij zo’n grote rol spreekt? De ontwikkeling van de Nederlandse woordenschat vinden we vaak een maatstaf, maar dat zegt niet alles. We hebben de lat voor kinderen hoog te leggen. Moeten we kansrijk adviseren en plaatsen?

Martin van Rooij interviewt in deze video Joost van Caam (directeur-bestuurder SWV-PO, Amsterdam Diemen) over het thema Kansengelijkheid.

Kansengelijkheid – Wat is er nodig voor kansengelijkheid?

Hoe heeft de kansengelijkheid zich de laatste 10 jaar ontwikkeld? Wat gebeurt er in de praktijk? Waarom zijn er zoveel thuiszitters? Wat is er nu echt nodig?

Martin van Rooij interviewt in deze video Willy de Heer (Kenniscentrum Makkelijk Lerenden) over het thema Kansengelijkheid.