Webinar Schoolverlaten en thuiszitten

In het schooljaar 2023-2024 organiseert het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid een reeks webinars. De webinars hebben betrekking op de thema’s van de brochures die het Kenniscentrum uitbrengt. De webinars zijn, net als de brochures, bedoeld voor een breed publiek dat kennis wil maken met een specifieke thema.

Elk webinar bestaat uit twee delen: een hoofdlezing van 30 minuten en een paneldiscussie van 30 minuten. Zowel bij de hoofdlezing als tijdens de paneldiscussie is het mogelijk dat deelnemers via de chat vragen stellen. De vragen worden voorgelegd aan de gastspreker en/of de panelleden en zij zullen de vragen live beantwoorden.

Op 25 maart 2024 vond het webinar Als school niet past: schoolverlaten en thuiszitten plaats.

Gastspreker was Fenne Frumau (PPF). Zij verzorgde de hoofdlezing. Panelleden waren Mariska Poelman (CBO), Thera de Jong (Emelwerda college Emmeloord) en Martin Schravenzande (‘opengeestig pedagoog’ en auteur van De thuiszittersklas)

Hoofdlezing

In de hoofdlezing van het webinar ging Fenne Frumau in op wat we vanuit de wetenschap en praktijk over hoogbegaafdheid en schoolverlaten op dit moment kunnen vertellen. Vertrekpunt is de vraag hoe schooluitval van begaafde leerlingen beter begrepen en benaderd worden Daarmee hopen we bij te dragen aan het vergroten van kennis over de schooluitval van deze specifieke groep thuiszitters en praktische handvatten aan te reiken zodat gerichter gesignaleerd en gehandeld kan worden als de leerling dreigt vast te lopen.

In het tweede deel van het webinar was er een panelgesprek. De panelleden gingen in op verschillende vragen en hebben deze vanuit hun eigen expertise en ervaringen beantwoord.

Publicatie Schooluitval en thuiszitten

een ander thema. Het thema van deze tweede multimediale brochure (thema 8) is ‘Als school niet past: schooluitval en thuiszitten’. We denken vaak dat kinderen pas in het voortgezet onderwijs uitvallen, maar deze brochure maakt duidelijk dat dit echt niet het geval is. Bij sommige kinderen constateren school en/of ouders al op relatief jonge leeftijd dat het onderwijs niet past, of de leerling constateert dit zelf. De betrokkenen proberen dan vaak lange tijd om het onderwijs passend te maken.

Met deze brochure wil het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid bijdragen aan begrip voor de complexiteit van het probleem en zichtbaar maken dat preventie van schoolverlaten al heel vroeg in de schoolloopbaan van kinderen aandacht verdient. Passend onderwijs verzorgen is niet eenvoudig en het antwoord is niet gelegen in snelle interventies die voor elke leerling identiek zijn. Samen oog hebben voor de individuele match tussen de (hoogbegaafde) leerling en onderwijs en opvoeding en streven naar een systemische aanpak biedt de meest kansen op succes.

In de brochure behandelen we ‘schooluitval en thuiszitten’ in een artikel, geven we tips voor thuis, voor hulpverleners en voor maatwerk. Verder geven we je een aantal handige vragen voor kort na de instroom op het voortgezet onderwijs. Voor het opzetten van een goede samenwerking met alle betrokkenen (zoals onderwijs en jeugdhulp) kan het helpen samen het integratieformat in te vullen. In de video’s in deze brochure komen verschillende professionals en een ouder aan het woord die vanuit persoonlijk perspectief en vanuit hun persoonlijke (beroeps)situatie beschrijven hoe zij aankijken tegen het onderwerp.

Opmerking bij deze publicatie: Bij het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid zijn we ons er zeer van bewust dat jongeren heel goed voor zichzelf kunnen spreken en kunnen uitleggen waarom zij de school hebben ver- laten. Na overleg met diverse betrokkenen hebben we voor nu besloten om ethische redenen geen jongeren in de video’s op te nemen. Hoewel jongeren en hun ouders namelijk op dit moment ervan overtuigd kunnen zijn dat het goed is dat zij hun verhaal op video vertellen, kan hen dit mogelijk in hun latere leven op een bepaald moment benadelen. Dat willen we voorkomen. Op een later moment kan het zijn dat wij op een andere wijze dan op video betrokkenen aan het woord laten en dan zullen jongeren zeker aan het woord komen.

Publicatie

Print of lees online

De multimediale brochures van het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid kun je zowel printen als online lezen.

Wanneer je een print maakt van de brochure, kun je de video’s bekijken door met je mobiele telefoon of tablet de QR-code van de video te scannen. Je vindt alle video’s ook online in onze Kennisbank. Wanneer je kiest voor online lezen en video’s bekijken vind je alle informatie (artikel, tips en video’s) bij elkaar in de multimediale brochure.

Schooluitval – Trauma

De term trauma gebruiken we als iemand na een ervaring sterke gevoelens van angst, verdriet eenzaamheid of woede ervaart en die gevoelens blijven bestaan, ook als de gebeurtenis al (veel) langer geleden is. Zo’n ervaring is dan voor iemand zo ingrijpend geweest dat het voor die persoon niet mogelijk is om er mee om te gaan.

Onder een t-trauma (een trauma met een kleine t) verstaan we een opeenstapeling van negatieve ervaringen. Bij elk van die ervaringen worden gevoelens van angst, verdriet, boosheid, machteloosheid ervaren. Deze ervaringen hoeven op zichzelf nog niet heel groot geweest te zijn, maar juist door de opeenstapeling van een (langlopende) reeks van dergelijke ervaringen ontstaat er ook een opeenstapeling van de emoties. Het resultaat van die opeenstapeling kan even heftig zijn als het resultaat van een trauma met een grote T.

Schooluitval – Begeleiden bijna thuiszitters

Bij thuiszitters of dreigende uitval is het belangrijk om goed naar de leerling te blijven kijken. Marilène van Eijk (Praktijk voor Optimaal Leren en studiecoach in IJsselstein) vertelt in deze video wat je kunt doen om de leerling goed te begeleiden.

Deze video is gemaakt door het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid voor de brochure ‘Thema 8; Uitval in het onderwijs van (hoog)begaafde leerlingen’.

Schooluitval – Knelpunten en kansen

Er is niet één type schoolverlater of thuiszitter. Maar het is lastig om de signalen te herkennen van het bijna uitvallen van een leerling.

Marilène van Eijk (Praktijk voor Optimaal Leren en studiecoach in IJsselstein) zet in deze video knelpunten en kansen op een rij die helpen om schooluitval te voorkomen.

Schooluitval – De mismatch met het systeem

Interview met Wanda Glebbeek (jeugdhulpverlener en hoogbegaafdheidsspecialist bij Atalanta) ziet dat de oorzaak van de schooluitval vaak bij de kinderen en het gezin wordt gelegd, zeker bij ongewenst gedrag (‘dat ligt aan de opvoeding’). Maar is er geen mismatch met het systeem?

Deze video is gemaakt door het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid voor de brochure ‘Thema 8; Uitval in het onderwijs van (hoog)begaafde leerlingen’ en onderdeel van een serie interviews door Martin van Rooij met (ervarings)deskundigen op dit thema.

Schooluitval – Ontwikkelplekken

Interview met Wanda Glebbeek (jeugdhulpverlener en hoogbegaafdheidsspecialist bij Atalanta) over ontwikkelplekken, plekken waar kinderen komen en je kijkt hoe je ze weer tot ontwikkeling kunt brengen.

Deze video is gemaakt door het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid voor de brochure ‘Thema 8; Uitval in het onderwijs van (hoog)begaafde leerlingen’ en onderdeel van een serie interviews door Martin van Rooij met (ervarings)deskundigen op dit thema.

Schooluitval – Wat is er aan de hand?

Interview met Wanda Glebbeek (jeugdhulpverlener en hoogbegaafdheidsspecialist bij Atalanta) over de weg van het kind naar het expertisecentrum Atalanta en traumasensitief werken.

Deze video is gemaakt door het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid voor de brochure ‘Thema 8; Uitval in het onderwijs van (hoog)begaafde leerlingen’ en onderdeel van een serie interviews door Martin van Rooij met (ervarings)deskundigen op dit thema.

Schooluitval – Zicht op het probleem

Interview met Wanda Glebbeek (jeugdhulpverlener en hoogbegaafdheidsspecialist bij Atalanta) ziet dat uitvallers relatief vaak hoogbegaafd zijn. Maar in hoeverre is dat in beeld?

Deze video is gemaakt door het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid voor de brochure ‘Thema 8; Uitval in het onderwijs van (hoog)begaafde leerlingen’ en onderdeel van een serie interviews door Martin van Rooij met (ervarings)deskundigen op dit thema.

Schooluitval – De weg terug naar school

Interview met Tatjanna Daalmans (gedragsdeskundige i.o. en procesbegeleider bij JGZ Almere) over hoe je deze kinderen terugkrijgt naar het onderwijs en de rol van volwassenen hierbij.

Deze video is gemaakt door het Kenniscentrum Hoogbegaafdheid voor de brochure ‘Thema 8; Uitval in het onderwijs van (hoog)begaafde leerlingen’ en onderdeel van een serie interviews door Martin van Rooij met (ervarings)deskundigen op dit thema.